Շումանի այս աշխատությունը 19-րդ դարի կեսերին գրված ձևի մեջ ամենապարզ, բովանդակությամբ՝ ընդգրկուն կանոնագիրք է, որ այս հրաշք ռոմանտիկը հարկ է համարել կտակել գալիք սերունդների երաժիշտներին: Թարգմանելիս հասկացա, թե ինչու այսպիսի խորհուրդների արդիականությունը երբեք փոշեկոլոլ չէ, միշտ ներկայով է ու տեղին: Մարդուն ինչպես այնտեղ, այդպես էլ այստեղ երկու ականջ, երկու աչք է տրվել (որ հաճախ քիչ է) ու մի բերան (որ հաճախ շատ է), խիղճ (որի գոյությունը որոշ մարդիկ սեփական գոյությամբ կարող են հերքել) ու հիշողություն (որի չլինելը բոլորիս երջանիկ կդարձներ): Ի՞նչն է ուրիշ: Ի՞նչը փոխվեր: Շումանի ամենաոչերաժշտական պատվիրաններից է չմեծամտանալը, այլ գործի տեր մարդկանց հարգելը (այն ժամանակ դեռ տեսել է այդպիսիների առատությունն ու նողկալիությունը), բեմում սեթևեթելու փոխարեն երաժշտություն ստեղծելու ոչ միշտ հաջողված առաքելությունը, «ես եմ, որ կամ»-ի անաստվածությունը, «ինձնից լավը չես»-ի հոգեկործան գալարները:
«Երիտասարդ երաժշտի ուղեցույցը», որ ժամանակին ինքը՝ Չայկովսկին թարգմանեց ռուսերեն՝ պարզ հասկանալով նյութի հարատև կարևորությունը նաև սեփական ազգի համար, այսօր ցանկացած երաժիշտ այն կիրառելու չափ անգիր գիտի (եկեք հուսանք՝ այդպես է): Երևի բոլոր լեզուներով թարգմանված է, իսկ ես դեռ այն միամիտներից եմ, որ մտածում է՝ հայերեն կարդալ ցանկացողը պիտի ունենա հայերեն կարդալու հնարավորություն:
Հ.Գ. Գրողի, թարգմանողի ձեռքն իր խիղճն է:
Մարդն ամեն ինչ ասում է, թողնենք՝ ասի:
 |
Շումանի աշխատասենյակը
|
